De meningen over siliconen is cosmetica zijn nogal verdeeld. Er zijn dan ook nogal wat voor- én nadelen aan het gebruik ervan.
Wat zijn siliconen en waarom worden ze toegevoegd aan cosmetica?
Siliconen zijn vloeibare oliën, waxen en harsen en worden gederiveerd uit silica, zand dus. Om tot een silicone te komen, zijn chemische processen nodig, zodat een product waaraan siliconen toegevoegd zijn, nooit 100% natuurlijk kan zijn. Siliconen zijn ontzettend stabiel. Ze zijn niet onder de indruk van water, zuurstof, licht of bacteriën en reageren niet of nauwelijks met andere chemische stoffen. Siliconen worden toegevoegd aan cosmetica om verschillende redenen en je komt siliconen tegen in zowel gezichts-, lichaams- als haarverzorging. Siliconen maken een textuur vaak gladder en beter smeerbaar. Ze vormen een zogenaamde film over de huid, die bescherming biedt. Siliconen zijn in staat om tijdelijk oneffenheden in de huid op te vullen waardoor deze er gladder en egaler uitziet en ook zachter aan zal voelen. In haarverzorging zorgen siliconen ervoor dat het het haar na het wassen makkelijker doorkambaar wordt en ook gladder en zachter aanvoelt. Er bestaan bijvoorbeeld bepaalde haarserums op basis van siliconen die beloven gespleten haarpunten te herstellen. Wat de siliconen in feite doen is de gespleten haarpunten tijdelijk repareren, aan elkaar plakken als het ware. Maar zodra je je haar gaat wassen, wordt dit effect weer teniet gedaan. Siliconen vormen een beschermend laagje op de huid waardoor allergenen en irriterende stoffen de huid moeilijker kunnen binnendringen. Bovendien kunnen siliconen een positieve bijdrage leveren aan het herstellen van de huid na een wond.
Hoe herken je siliconen in cosmetica?
Wanneer je siliconen wilt vermijden, of er juist specifiek naar op zoek bent, is het het makkkelijkst om op de INCI-lijst te kijken. Er zijn ontzettend veel verschillende siliconen, maar de varianten die het meest voorkomen zijn Dimethicone, Cyclopentasiloxane, Dimethicol en Trimethylsiloxyphenyl Dimethicone. Heel vaak voel je ook aan een textuur wanneer er (veel) siliconen zijn toegevoegd. De textuur is ontzettend zacht en glad en soms zelfs wat gelly. Ik vind het in primers vaak heel erg goed voelbaar.
Wat zijn de nadelen van siliconen in cosmetica?
Het feit dat de werking van siliconen dus altijd van tijdelijke aard is. Siliconen maken dat je huid en je haar er tijdelijk mooier uitzien, maar in feite doen ze niets aan de conditie ervan. Siliconen bevatten bijvoorbeeld geen vetzuren, vitamines of mineralen die je huid of haar op wat voor manier dan ook gezonder maken op de lange termijn. Dan zijn er nog steeds mensen die beweren dat siliconen de huid afsluiten, maar dat gegeven is inmiddels wel een beetje achterhaald. Het is inderdaad zo dat siliconen een laagje vormen, maar de huid volledig afsluiten doen ze nu ook weer niet, zoals bijvoorbeeld minerale olie en lanoline dat wel doen. Het zijn ook relatief grotere moleculen die niet van zichzelf binnen de huidcellen of de diepere huidlagen kunnen dringen. Ook wordt beweerd dat siliconen onzuiverheden kunnen veroorzaken, maar omdat ze dus te groot zijn om de huid echt binnen te dringen kunnen ze dus de poriën niet verstoppen. Kanttekening hierbij is wel dat bepaalde siliconen soms heel hardnekkig zijn om te verwijderen. Poriën kunnen verstopt raken door het vuil en talg wat op de huid blijft liggen door de aanwezigheid van siliconen. Dit heeft uiteindelijk meer te maken met het reinigen dan met de siliconen zelf.
Siliconen in haarverzorging
Er is niet alleen ophef over siliconen in crèmes, maar ook en vooral over die in haarverzorging. Dit heeft te maken met het volgende. Er zijn verschillende soorten siliconen, en de meest hardnekkige krijg je bijna niet uitgewassen. Je zult er echt agressieve shampoos met sulfaten bij moeten pakken om je haar helemaal siliconen-vrij te maken. Maar over het algemeen willen we dit juist niet. Wat je dan creëert is het zogenaamde build-up effect. Je wast je haar met een relatief milde shampoo, maar zonder dat je het eigenlijk in de gaten hebt, wordt je haar eigenlijk niet echt schoon. Dan breng je weer nieuwe siliconen in je haar en zo creëer je laag over laag over laag. Uiteindelijk zal je haar niet meer in staat zijn om de ‘goede’ ingredienten van je haarverzorging in zich op te nemen en dan raakt het dus droog, beschadigd en futloos. Daar komt bij dat siliconen je haar ook kunnen verzwaren. Je kan heel snel gewend raken aan siliconen. Wanneer je voor een momentje van de siliconen afstapt, zul je direct merken dat je haar stugger en droger aanvoelt. Feitelijk is dit dus wel de daadwerkelijke conditie van je haar op dat moment, die je steeds gemaskeerd hebt door producten met siliconen te blijven gebruiken. Want dat het is het punt met met siliconen, ze geven diréct zichtbaar en voelbaar effect. Het is in feite niet zo heel gek dat je dan al gauw weer geneigd bent om terug te grijpen naar producten met siliconen. Echter wil je er écht van afkicken, dan zul je je haar daar even de tijd voor moeten geven. Wanneer je een tijdje geen siliconen meer gebruikt, zul je algauw ondervinden in welke conditie jouw huid en haar daadwerkelijk zijn. Wil je overstappen op siliconen vrije haarverzorging? De belangrijkste functie van een shampoo moet natuurlijk het reinigen zijn. Daar heb je sowieso geen siliconen voor nodig. Wil je het gebruik van siliconen in je haarverzorging afbouwen om de conditie ervan op langere termijn te verbeteren, maar vind je het lastig om helemaal te stoppen, kies dan in ieder geval voor een shampoo zonder siliconen en bijvoorbeeld een conditioner mét. Vermijd ook 2-in-1 producten en kies zo nu en dan voor een intensief reinigende shampoo om dat build-up effect een beetje onder controle te houden.
LET JIJ BEWUST OP DE AANWEZIGHEID VAN SILICONEN IN COSMETICA?
© ByChristiana, tekst. Erica Budding, fotografie. All rights reserved.